तुम्हाला माहिती आहेत का ही.... चिन्हे <>?:;',.

ब्लॉगवर पहिले पोस्ट टाकून बरेच दिवस झाले आणी नंतर लिहू लिहू असे करता करता मध्ये बरेच दिवस भाकड गेले (निदान तसे वाटले) 
पहिल्या वहिल्या ब्लॉगवर शाण्णव अंकसंख्या (खरे तर चलन संख्या) परिमाण बद्दल लिहिल्यानंतर मला बऱ्याच जणांच्या प्रतिक्रीया मिळाल्या. 
आता तुम्हाला एक प्रयोग सांगतो. मराठी माध्यमाच्या विद्यार्थ्यांवर (म्हणजे आत्ताचे नोकरदार, व्यावसायिक, गृहीणी इत्यादी, पण पुर्वी मराठी माध्यमातुल शिकलेले सर्वजण किंवा आत्ताही मराठी माध्यमातून शिकत असणारे) प्रयत्न केल्यास प्रयोगाला हमखास यश! 
प्रयोग काय तर < व > अशी जी दोन चिन्हे आहेत त्याबद्दल विचारायचे. प्रश्न इंग्रजीत विचारलात की काम फत्ते. 
म्हणजे यातले लेस दॅन कोणते व ग्रेटर दॅन कोणते? मराठी माध्यमात शिकलेल्यांना च्या पेक्षा लहान व च्यापेक्षा मोठे अशी ही चित्रे माहिती आहेत. इयत्ता दुसरीचे पुस्तक आठवा ( आणी गवाणकरांचे व्यंगचित्रही आठवा - मडक्यांचे)  त्यावर या चिन्हांचा अर्थ चित्रातून स्पष्ट होतो. पण आमच्या शिक्षकवृंदाचा (अगदी आजही) समज आजही का तसा आहे याचे कोडे उलगडत नाही. 
वरील चिन्हांचा वापर करुन मी खालील प्रमाणे लिहिले 
9 < 10 आणी 10 > 9 
अनुक्रमे वाचले की नाईन इज लेस दॅन टेन व टेन इज ग्रेटर दॅन नाईन. इथे खरा तर चिन्हांचा अर्थ लगेच समजतो पण थोडेसे ताणून असे विचारले की मी पहिले वाक्य टेन इज ग्रेटर दॅन नाईन असे वाचले तर चालेल का? तर मराठी माध्यमातील शिकलेले लगेच सांगतात की चालेल किंवा दुसरे वाक्य नाईन इज लेस दॅन टेन असे वाचले तर चालेल का तर तेही हो असे उत्तर येते. मुळात मराठी माध्यमातील शिकलेल्यांना गणित ही सुध्दा एक भाषा असून तिला भाषेचे नियम लागू होतात हे मान्यच करत नाहीत त्याने हा सर्व घोळ होतो. पण मग इंग्रजी माध्यमातील मुले हुशार असतात का? तर तसेच काही नाही तर त्यांना सुरुवातीपासून < हे चिन्ह म्हणजे लेस दॅन व > हे चिन्ह म्हणजे ग्रेटर दॅन असे पक्के माहिती असते. गणित ही भाषा आहे याबद्दल मात्र दोन्हीकडे (सगळीकडे) वानवा. आता जर मी a = 5 असे लिहीले तर डावीकडील अक्षरास मधल्या चिन्हामुळे उजवीकडील किंमत लागू होते हे स्प्ष्ट झाल्यानंतर गणितातील कोणतेही वाक्य/समीकरण डावीकडून उजवीकडे वाचायचे असते हे स्पष्ट होते (माझ्या माहितीनुसार अगदी उर्दु मध्ये सुध्दा गणिताच्या बाबतीत हेच अवलंबिले जाते). मी हे इतके जणांना विचारले आहे की शेवटी कंटाळून शिक्षकांना (विशेषतः गणिताच्या) विचारायला सुरुवात केली तेव्हाही तेच. मग लक्षात आले की हा प्रवाह शिक्षकांकडून विद्यार्थ्यांकडे वर्षानुवर्षे आहे त्यामुळे विविध वयोगटात व विविध स्तरांत या चिन्हांबद्दल विशेषतः मराठी माध्यमातून शिक्षण झालेल्या/होत असेलेल्यां कडून अशी उत्तरे मिळतात. 
तुम्ही प्रयोग करुन बघा. पण पहिल्या प्रयोगापासून मोजायला सुरुवात करा. आणी आकडा मला कळवायला विसरु नका मग तो अगदी लेस दॅन, ग्रेटर दॅन असला तरी...

शाण्णव अंकसंख्या परिमाण

खालील संख्या तुम्हाला मोजता येईल? आणी हो १००० कोटी (एक हजार कोटी) असं वापरायचं नाही तर एकच परिमाण वापरुन मोजा. 

१०,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,००,०००

मी सांगू का? वरील संख्या आहे - दशअनंत. 

तुम्ही म्हणाल मला कशी कळली? 

मला लहानपणी नेहमी प्रश्न पडायचा की कोटी पर्यंत मोजल्यानंतर पुढे किती पर्यंत मोजता येईल? याचे उत्तर कित्येकजण खर्व, निखर्व, अमाप अशी नांवे सांगायचे. पण यांची स्थिती (म्हणजे एकं, दहं प्रमाणे) विचारल्यास मात्र ती कोणालाही सांगता यायची नाही. पुराणातल्या किंवा इतिहासातल्या कथांमध्ये "त्याच्याकडे अपार संपत्ती होती" असे उल्लेख वाचलेले आठवतात. पण अशा जर मोजदाद पुर्वी करता यायची तर त्यांची स्थानासहीत पुर्ण माहिती कुठेच का सापडत नाही ही उत्सुकता संपत नव्हती. असाच एकदा गावात फिरत असताना एक कागद रस्त्यावर सापडला आणी त्यात ही सर्व माहिती सापडली. ती तुमच्या करीता या ब्लॉगच्या माध्यमातून आणली आहे.

प्रचलित इंग्रजी किंवा मराठी (की देवनागरी) पध्दतीनुसार अब्ज या संख्येपेक्षा जास्त मोजदाद करणारे एकक हवे असेल तर ते जोडून वापरावे लागते, म्हणजे ४००० कोटी (चार हजार कोटी) आणी इंग्रजीत मिलियन, बिलियन आहेतच की. पण जर अशी दोन किंवा जास्त एकके न जोडता मोजता येऊ शकणाऱ्या संपुर्ण एककांची यादी खाली आहे. ती काळजीपुर्वक नजरेखालून घाला. यातील काही एकके आपल्या कानांवरुन पौराणिक कथा, ऐतिहासिक कथा यातून गेली असतील. पण त्यात काही तथ्यांश आहे असे मानले तर आपल्या पुर्वजांकडे नुसतीच संपत्ती नव्हती तर ती मोजता येऊ शकेल किंवा त्याची मोजदाद करता येउ शकेल अशी मोजणीची पध्दती व एककेही होती. हा वारसा जपायला हवा म्हणून माझा हे छोटा प्रयत्न आहे. 

मुळात मी वर म्हटल्याप्रमाणे मला एका छोट्या पुस्तकातील पानावरील ही माहिती आहे. मी ह्या माहितीचे पुस्तक खुप शोधण्याचा प्रयत्न केला. कारण या पुस्तकात अजुनही बरीच रंजक माहिती असावी पण पुस्तकाचे नांव किंवा लेखकाचे नांव किंवा प्रकाशकाचे नांव काहीही मला मिळालेले नाही. कोणास माहिती असल्या अवश्य कळवा.

एकं, दहं, शतं, सहस्त्र, दशसहस्त्र, लक्ष, दशलक्ष, कोटी, दशकोटी, अर्व, दशअर्व, खर्व, दशखर्व, पद्म, दशपद्म, नील, दशनील, शंख, दशशंख, क्षिति, दशक्षिति, क्षोभ, दशक्षोभ, ऋध्दि, दशऋध्दि, सिध्दि, दशसिध्दि, निधि, दशनिधी, क्षोणी, दशक्षोणी, कल्प, दशकल्प, त्राही, दशत्राही, ब्रम्हांड, दशब्रम्हांड, रुद्र, दशरुद्र, ताल, दशताल, भार, दशभार, बुरुज, दशबुरुज, घंटा, दशघंटा, मील, दशमील, पचूर, दशपचूर, लय, दशलय, फार, दशफार, अषार, दशअषार, वट, दशवट, गिरी, दशगिरी, मन, दशमन, बव, दशबव, शंकु, दशशंकु, बाप, दशबाप, बल, दशबल, झार, दशझार, भीर, दशभीर, वज्र, दशवज्र, लोट, दशलोट, नजे, दशनजे, पट, दशपट, तमे, दशतमे, डंभ, दशडंभ, कैक, दशकैक, अमित, दशअमित, गोल, दशगोल, परिमित, दशपरिमित, अनंत, दशअनंत.

       मोजा आणि इतरांनाही सांगा.